Het groepsrisico is een maat voor de kans, dat door een ramp bij een activiteit met gevaarlijke stoffen of met een vliegtuig, een groep mensen, die niet rechtstreeks bij de activiteit betrokken is, tegelijkertijd omkomt. Deze maat is dus niet gericht op een bepaalde specifieke locatie of op een individuele persoon. Groepsrisicoberekeningen beogen maatschappelijke ontwrichting inzichtelijk te maken. Op basis van deze verkregen inzichten kan er bewuster worden omgegaan met risico's.Het groepsrisico kan toenemen door uitbreiding van risicovolle activiteiten enerzijds en door het verhogen van de personendichtheid (bijvoorbeeld door woningbouw) anderzijds.
Voor het groepsrisico zijn geen harde normen vastgelegd, alleen oriënterende waarden. In het BEVI en de Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen zijn regels opgenomen over de verantwoording van het groepsrisico. Gemeenten en provincies moeten bij een toename van het groepsrisico vaak verantwoording afleggen over het genomen besluit. Hierbij moeten ze in ieder geval aandacht besteden aan mogelijke alternatieven en risicoreducerende maatregelen en ook de mogelijkheden voor rampenbestrijding en hulpverlening belichten. De Regionale Brandweer heeft veelal een wettelijke adviestaak.
Actuele ontwikkelingen
- Het ministerie van I&M publiceerde januari 2011 het supplement 'Verantwoorden bij een ruimtelijk besluit' op het eerder uitgebrachte document 'Handreiking verantwoordingsplicht groepsrisico'. Dit supplement gaat in op verantwoorden als vorm van 'een goede ruimtelijke ordening' en de ruimtelijke besluiten waarbij de verantwoordingsplicht van toepassing is.
- De 'Handreiking verantwoordingsplicht groepsrisico transport' is in september 2010 in opdracht van het ministerie van I&M gepubliceerd. De handreiking bevat een kort overzicht van de ruimtelijke processen, gaat in op de plaats van het brandweeradvies binnen die processen en geeft voorbeelden van de wijze waarop het effect gemaximaliseerd kan worden.
Wet- en regelgeving
- Beoordeling praktijken verantwoording groepsrisico onderzoeksrapport, 2014, Taakgroep "Instrumenten en methodieken rond groepsrisicoverantwoording", Arcadis
- Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen
- Regeling externe veiligheid inrichtingen
- Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen
Praktijk & uitvoering
- Brandweeradvisering in het kader van de verantwoordingsplicht groepsrisico, 2008, Adviesraad Gevaarlijke Stoffen
- Risicobeleid en rampenbestrijding op weg naar meer samenhang, 2008, Adviesraad Gevaarlijke Stoffen
- Handleiding populatieservice, 2018, Projectgroep Deelprogramma Informatie- en kennisinfrastructuur
- Beschouwing aandachtsgebieden en groepsrisico, 2018, EV-specialisten van de provincie Zuid-Holland, Omgevingdienst Midden- en West-Brabant, DCMR Milieudienst Rijnmond en gemeente Rotterdam.
- Notitie tabel personenaantallen Externe Veiligheid Populatieservice, 2018, John van Grunsven en Felix van der Meijden
- Inventarisatie Kader Externe Veiligheid, 2015, Hans Iserief
- Eindrapport taakgroep borgbare maatregelen en overzicht maatregelen, 2015, Taakgroep borgbare maatregelen
- Beoordeling praktijken verantwoording groepsrisico onderzoeksrapport, 2014, Taakgroep "Instrumenten en methodieken rond groepsrisicoverantwoording", Arcadis
- Onderzoek verantwoording groepsrisico in het milieuspoor, 2012, DCMR Milieudienst Rijnmond en DHV
- Eenmalige afweging groepsrisico Westerschelde, 2007, Provincie Zeeland/TNO
- Bestuurlijke urgentie en groepsrisico als proces, 2012, RIVE, VNG
- Groepsrisicoverantwoording en de VRR, 2011, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond
- Risico's in de polder, 2012, Tjeu Cornet, Ira Helsloot
- Verantwoording groepsrisico in de praktijk, 2009, Provincie Drenthe, Saxion Hogescholen
- Verantwoording groepsrisico bij ruimtelijke plannen langs buisleidingen, 2009, Stadsgewest Haaglanden
- Argumentenkaart Groepsrisico, 2011, AVIV
- Toetsingskader Dordrecht, ,
- Veiligheidscontour Vlissingen-Oost, 2011, Provincie Zeeland
- Handreiking 'Verantwoorde brandweeradvisering', 2010, IPO
- Externe veiligheid in de gemeentelijke RO praktijk, 2010, provincie Groningen
- Presentaties Minisymposium Groepsrisico, 2010, div.
- Beleidsinstrument Mal Groepsrisico, 2010, Provincie Noord-Brabant
- Verantwoord omgaan met groepsrisico's, 2007, Provincie Limburg
Achtergrondinformatie
- Structuurvisie buisleidingen 2012-2035, 2012, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Economische zaken en Landbouw en Innovatie
- Brandweeradvisering in het kader van de verantwoordingsplicht groepsrisico, 2008, Adviesraad Gevaarlijke Stoffen
- Risicobeleid en rampenbestrijding op weg naar meer samenhang, 2008, Adviesraad Gevaarlijke Stoffen
- Advies over de resultaten van werkgroep 2 van het Verbeterprogramma verantwoording groepsrisico, 2013, Adviesgroep groepsrisico
- Kamerstukken en kamerbrieven Verantwoording groepsrisico 2011, 2011, div.
- Catalogus Bouwkundige Maatregelen Externe Veiligheid, ,
- Handreiking verantwoordingsplicht groepsrisico en supplement Verantwoorden bij milieu en ruimtelijke besluiten, 2011, Ministerie van VROM
- Voortgang Basisnet Vervoer Gevaarlijke Stoffen, 2010, minister van Verkeer en Waterstaat
- Handreiking verantwoordingsplicht groepsrisico transport, 2010, Ministerie van Verkeer en Waterstaat
- Evaluatie Verantwoordingsplicht Groepsrisico, 2010, VROM
- Groepsrisico op de kaart gezet, 2007, RIVM
- Berekening van groepsrisico bij LPG tankstations, 2007, RIVM
Websites
Er zijn geen documenten gevonden over dit onderwerp.
- Rijksoverheid, Risico's voor de omgeving
- Populatiegegevens berekening groepsrisico, Populatieservice
- Infomil
- Rijksoverheid, gevaarlijke stoffen
- RIVM
- Brandweer Nederland
- Instituut Fysieke Veiligheid (Nibra)
- Brandweer KennisNet
- Brabant Veiliger