Werksessies jaarcongres Relevant 2009

Kennistafel buisleidingen

Tijdens de werksessie van de kennistafel buisleidingen zijn de enthousiaste deelnemers in groepjes van 7 personen aan de slag gegaan met een casus, waarin een nieuwe ruimtelijke ontwikkeling is gepland in de omgeving van een buisleiding. Elk groepje gaf een advies aan het bevoegd gezag over hoe om te gaan met de casus. De adviezen waren divers. De ene groep zag geen enkel probleem in de realisatie van de planontwikkeling en andere groepen vonden dat de ontwikkeling alleen mogelijk was als er een aantal maatregelen genomen zouden worden. Opvallend was dat de groepen alleen toetsten aan het toekomstig beleid voor buisleidingen en niet aan het huidig beleid. Ook viel op dat, net als in de praktijk, de regionale brandweer laat in het proces bij wordt betrokken.

Kennistafel saneren

Tijdens de bijeenkomst van de kennistafel RO stond de GreX-wet centraal. Welke mogelijkheden biedt deze wet om EV-maatregelen te financieren? John Bakker van de gemeente Breda ging in zijn inleiding in op de inhoud van de nWro en GreX en de ervaringen die de gemeente bij het project spoorzone Breda heeft opgedaan. Na de inleiding over de GreX-wet is in groepjes verder gediscussieerd aan de hand van een casus die was voorbereid door Chris Vleer (Tilburg) en Anne van Galen (Arcadis). Tijdens de plenaire behandeling onder leiding van Walter de Koning, voorzitter van de kennistafel RO, bleek wel dat er in diverse mogelijke situaties nadrukkelijk kansen zijn te benutten voor EV. Ook is duidelijk dat er nog weinig praktijkervaring is met de nieuwe wet, zodat diverse interpretatievragen nog open blijven staan. Wat zijn bijvoorbeeld eisen aan een structuurvisie (geen wettelijke eisen, maar wanneer adequaat?), wanneer is iets toerekenbaar en hoe ga je om met profijt bij een buurgemeente? Daarvoor geldt: zoek en benut de ruimte van de nieuwe GreX-wet, hij is er mede voor om EV-maatregelen te financieren! In de komende periode zal de kennistafel op Relevant.nl aanvullende informatie publiceren.

Kennistafel techniek

De middagsessie van de kennistafel Techniek/Inherente Veiligheid (IV) kon rekenen op de belangstelling van zo'n 40 deelnemers. Hans Iserief (voorzitter kennistafel) presenteerde in zijn inleiding o.a. de resultaten van een onlangs gehouden mini-enquête over het gebruik van de IPO-09 kennisdocumenten die begin 2009 verschenen. Vervolgens ging Harold Pijnenburg (provincie Noord-Brabant) in op de stand van zaken rond het onderwerp Inherente Veiligheid (strategieën, toepassingsmomenten, voordelen voor bedrijven en bevoegde gezagen). Hans van Kempen (provincie Zeeland) gaf een toelichting op werking en resultaten van het instrument Quick Scan IV. Vanuit de deelnemers werd o.a. opgemerkt dat IV-concepten ook kunnen worden toegepast op bijvoorbeeld energieaspecten van bedrijven. Ook werd duidelijk dat IPO in 2010 voornemens is om een project te starten waarin IV op landelijke basis wordt geïmplementeerd. Hierna volgde een discussie met de zaal waarin werd gesproken over de manier waarop overheden met IV aan de slag kunnen. Daarin stond de vraag centraal of IV een meer verplichtend karakter zou moeten/kunnen krijgen. Op dit moment is deelname aan IV door bedrijven vrijwillig. Ir. Willem Patberg (voormalig expert Dow-Chemical) leidde daarna een workshop waarin deelnemers in drie groepen zelf aan de slag gingen met IV opdrachten rond een aansprekende casus. Na afloop presenteerde Patberg hoe hier vanuit Dow-Chemical in werkelijkheid mee was omgegaan. Tenslotte konden de deelnemers nog experimenteren met het online beschikbare Quick Scan IV instrument.

Kennistafel transport

Tijdens de workshop Routering is met vier eenvoudige voorbeeldsituaties ingegaan op nut en noodzaak van lokaal routeren en de praktische vraagstukken die daarbij kunnen spelen. Vanuit de kennistafel Transport werd een korte toelichting gegeven op de regulering van het vervoer van gevaarlijke stoffen gevolgd door een uitleg van het binnen dezelfde kennistafel uitgewerkte denkschema routering.
De deelnemers waren het erover eens dat het zinvol is een serieuze afweging te maken van de mogelijkheid van routeren voor het eigen gebied en daarbij vooral ook af te stemmen met buurgemeenten en bij voorkeur zaken in regionaal verband te overzien. Er werden veel vragen en opmerkingen geplaatst over het onderwerp handhaving. Dat blijft een lastig onderdeel, zeker nu politietaken zo onder druk staan en zaken als milieu en gevaarlijke stoffen minder prioriteit krijgen. De kennistafel transport zal het onderwerp handhaving daarom zeker op de agenda zetten voor 2010.

Kennistafel risicocommunicatie

Een chemisch bedrijf in een binnenstad wil zijn procedé wijzigen waardoor meer transport van gevaarlijke stoffen gaat plaatsvinden. Hoe gaan de verschillende belanghebbenden daar mee om?
In zes groepen gingen de deelnemers van de werksessie aan de slag: het management van het chemische bedrijf wilde graag het procedé wijzigen. De milieu-activisten waren vanaf het begin tegen. De burgers van de stad waren net als het bestuur en de journalisten in eerste instantie neutraal. De wetenschappers gaven aan dat de risico's niet veel toenamen waardoor de wijziging mogelijk was.
Resultaat van flink wat interactie was dat de bestuurders neutraal bleven totdat ze alle benodigde informatie hadden verzameld die nodig was om hun standpunt te bepalen. Ondertussen vonden de burgers dat de gemeente hen niet voldoende informatie gaf en werden ze beïnvloed door andere belanghebbenden.
Het blijkt lastig om uit te leggen of iets wel of niet gevaarlijk is. Vaak worden burgers rationeel benaderd (onderbouwde feiten), terwijl het eigenlijk zou moeten gaan over hun beleving: waar maken ze zicht zorgen over? Het draait namelijk dikwijls om de risicoperceptie.
Deelnemers waren het er in ieder geval over eens dat risicocommunicatie tot een goede verstandhouding tussen burgers, bestuur en bedrijf kan leiden. Bovendien vonden ze dat objectieve risicocommunicatie niet bestaat.

Kennistafel groepsrisico

De kennistafel groepsrisico organiseerde een workshop met als titel "wat u nog niet wist over de verantwoording groepsrisico". Mede op basis van een korte inventarisatie van vragen voorafgaande aan de workshop waren twee eenvoudige casussen voorbereid waarover en verantwoording moest worden opgesteld. Terwijl de groepen daarmee bezig waren, kwamen drie sprekers extra informatie geven. Belangrijkste vraagpunten betroffen de borging van maatregelen, het omgaan met extra gevoelige objecten, kleine plannetjes en de kosten/baten van maatregelen.

Wilt u meer weten over de kennistafels? Kijk dan op www.relevant.nl. Wilt u deelnemer worden of eenmalig een casus voorleggen aan een van de kennistafels? Mail dan naar info@relevant.nl (mailto: info@relevant.nl)