Plenair

Energietransitie in relatie tot de inrichting van ons land, externe veiligheid en de omgevingswet

Dirk Oudes, landschapsarchitect schetst voor welke opgave we staan met betrekking tot energietransitie en wat dit betekent voor de inrichting van ons land.
Mark van de Ven, onderzoeker omgevingsveiligheid reflecteert hierop: als ons land op deze manier wordt ingericht, welke risico's zien we dan? Wat betekent dat voor Externe Veiligheid? 
Sarah Ros, strategisch adviseur fysieke leefomgeving reflecteert op beide verhalen. Als dit de opgave is, en het land komt er zo uit te zien en we zien deze risico's, wat kan de omgevingswet hier in betekenen? 

Presentatie plenair gedeelte: Energietransitie (Dirk Oudes)

Sprekers:

Dirk Oudes, WUR
Mark van de Ven RIVM
Sarah Ros VNG

Ronde 1 infosessies

Sessie 1A - Belevingsthermometer: hoe beleven we risico's?

Eén van de doelen die het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat nastreeft is 'een schone, gezonde en veilige leefomgeving die ook als zodanig wordt ervaren'. Inzicht in de veiligheidsbeleving is hiervoor van groot belang. Het RIVM heeft op verzoek van het ministerie een 'belevingsthermometer' ontwikkeld en getest in twee gemeenten. De 'thermometer' bestaat uit een korte vragenlijst waarmee de veiligheidsbeleving van inwoners gepeild kan worden. In een pilot is de vragenlijst uitgezet bij omwonenden van chemische bedrijven en transportroutes voor gevaarlijke stoffen. In deze infosessie delen we de uitkomsten van deze pilot belevingsthermometer met u.

|

Presentatie sessie 1a Belevingsthermometer: hoe beleven we risico's?

Sprekers:
Jeroen Neuvel, RIVM
Monique Chambon, RIVM
Nicolette Koenekoop, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Sessie 1B - Hoe veilig is de energietransitie?

De energietransitie is in volle gang en ontwikkelt zich razendsnel. Dat is te merken in de fysieke leefomgeving: warmtepompen in de kelder, waterstofauto's op de weg, buurtbatterijen op de straathoek, windparken verspreid door het land en een stijgend aantal geothermische boorinstallaties. Dergelijke innovaties hebben positieve duurzaamheidseffecten, maar wat betekenen zij in termen van veiligheid? Welke dilemma’s zijn er voor risicobeheersing en incidentbestrijding? De infosessie 'Hoe veilig is de energietransitie?' geeft antwoorden, maar poneert ook vraagstukken met het oog op het verantwoord faciliteren van de energietransitie.

Sprekers:

Jan Maarten Elbers, Instituut Fysieke Veiligheid
Sander Lepelaar, VR Haaglanden

Sessie 1C - Kennistafel LNG: van pionieren naar beheren

De Kennistafel LNG heeft in haar vijfjarig bestaan de ontwikkeling van LNG als brandstof voor vrachtvervoer en scheepvaart vanaf de ontwikkelingsfase tot de huidige gebruiksfase meegemaakt. Deelnemers zijn afkomstig van veiligheidsregio’s, omgevingsdiensten, kenniscentra, ministeries, infrabeheerders, inspectie, bedrijfsleven en verzekeraars. Naast het delen van kennis stimuleert de tafel producten die bijdragen aan een veilige toepassing van LNG als brandstof. De twee aanjagers, Hans Spobeck van het IFV (Instituut Fysieke Veiligheid) en Marco van den Berg van het LIOGS (Landelijk Instituut Ongevallen Gevaarlijke Stoffen) nemen de deelnemers mee in de opbrengst van de afgelopen vijf jaar.

Sprekers:

Marco van den Berg, Landelijk Informatiepunt Ongevallen Gevaarlijke Stoffen
Hans Spobeck, Instituut Fysieke Veiligheid

Sessie 1D - Risicorelevante bedrijven, de Brabantse benadering

Bedrijven net onder de Brzo-grens noemt de provincie Noord-Brabant 'Risicorelevante bedrijven'. Om meer inzicht te krijgen in de (milieu- en brand-)veiligheid rond deze groep bedrijven, hebben de drie Omgevingsdiensten, de drie Veiligheidsregio’s en de drie Waterschappen in deze provincie de handen ineen geslagen. De gezamenlijke exercitie resulteerde in méér inzicht én een interventie(naleef)strategie. Bewustwording en eigen verantwoordelijkheid spelen een voorname rol in de omslag van regelgericht naar risicogericht toezicht houden. Paul Meerman (Omgevingsdienst Midden- en West Brabant) zal in de infosessie samen met een van zijn collega’s ingaan op de aanpak zoals die door de negen organisaties is uitgevoerd.

Presentatie sessie 1D - Risicorelevante bedrijven, de Brabantse benadering

Sprekers:

Paul Meerman, OD Midden- en West-Brabant
Martin de Bree, Erasmus Universiteit Rotterdam

Sessie 1E - Digitale ontsluiting via nieuw Register Externe Veiligheid

Het ministerie van IenW is begonnen met de bouw van een nieuw Register Externe Veiligheid, kortweg: REV. Het REV moet een plek krijgen in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Dit betekent dat de informatie over externe veiligheid vanaf 2021 eenduidig beschikbaar komt voor allerlei toepassingen. Voor openbare informatie gebeurt dit via de Atlas Leefomgeving (doelgroep: burger en scholen). Meer specifieke informatie over bijvoorbeeld de beoordeling van vergunningaanvragen loopt via gemeenten en het DSO. Ook specifieke groepen van professionals (bevoegd gezag, brandweer, e.d.) zullen straks uit hetzelfde REV hun informatie halen en delen.
Wat verandert er met de komst van de Omgevingswet? Hoe wordt straks de toegang tot informatie geregeld? En in hoeverre is het gewenst om strategische informatie openbaar te maken?

Presentatie sessie 1E - Digitale ontsluiting via nieuw Register Externe Veiligheid

Sprekers:

Rianne Dobbelsteen, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Linda van Berkel, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Aan de slag met de Omgevingswet

 

Sessie 1F - Kennistafel windturbines

Actuele ontwikkelingen rond de plaatsing van windturbines. Naast recente veranderingen aan het beleidsfront besteedt onder meer aandacht aan de jurisprudentie, ervaringen en ontwikkelingen met Save-W en het rekenprogramma voor veiligheid.

Presentatie sessie 1F- Kennistafel windturbines

Sprekers:

Jeroen Eskens, Antea Nederland 
Armando Aerts, Antea Group

Sessie 1G - Kansen voor versterking omgevingsveiligheid

Veiligheidsbeleid wint aan effectiviteit bij ruimte voor eigen initiatief. Dit geldt met name indien er sprake is van ketensamenwerking met aandacht voor het uitwisselen van veiligheidsinformatie tussen private en publieke organisaties. Het project ‘Ontwikkeling Botsproef’ laat concreet zien waar nog extra kansen voor de versterking van de omgevingsveiligheid liggen. Centraal staat bottom-up toetsing van operationele activiteiten vanuit de praktijk op veiligheid. De nieuwe benadering vergroot het inzicht in het verbeterpotentieel bij bedrijven en overheden. Deze interactieve sessie gaat in op de uitkomsten van de botsproef en de leerpunten voor ketensamenwerking die hier uit voortvloeien.

Presentatie sessie 1G - Kansen voor versterking omgevingsveiligheid (RVO)
Presentatie sessie 1G - Kansen voor versterking omgevingsveiligheid (RHDHV)
Presentatie sessie 1G - Kansen voor versterking omgevingsveiligheid (SVO)

Sprekers:

Erik ter Avest, RVO SVO-regeling
Charles Tangerman, Min. Infrastructuur en Waterstaat
Simone van Dijk, Royal HaskoningDHV
Erik Gerlag, CHEMgroep
Marlouce Biemans, BieGreen

Ronde 2 infosessies

Sessie 2A - Ontwikkelingen in de rekenvoorschriften voor omgevingsveiligheid

In 2018 zijn er allerlei ontwikkelingen op het gebied van de rekenvoorschriften voor omgevingsveiligheid. Voorbeelden zijn de nieuwe versie van het rekenpakket SAFETI-NL versie 8.1 en het stappenplan voor het berekenen van aandachtsgebieden. Ook vindt dit jaar een consequentieonderzoek plaats naar de nieuwe dosis-sterfterelaties voor toxische stoffen. Het RIVM praat u in deze infosessie praat bij over alle ontwikkelingen op het gebied van de rekenvoorschriften voor omgevingsveiligheid. Ook krijgt u de gelegenheid om mee te denken over gewenste toekomstige ontwikkelingen.

Presentatie sessie 2A - Ontwikkelingen in de rekenvoorschriften voor omgevingsveiligheid

Spreker:

Paul Uijt de Haag, RIVM

Sessie 2B - Nieuwe richtlijn voor opslag gevaarlijke vloeibare stoffen en mengsels

In april dit jaar is een nieuwe PGS gelanceerd: de PGS 31! Hierin zijn voorschriften opgenomen ten aanzien van arbeidsveiligheid, milieuveiligheid en brandveiligheid voor de boven- en ondergrondse opslag van gevaarlijke vloeibare stoffen en mengsels in één of meer tanks. De richtlijn is van groot belang voor zowel bedrijven met gevaarlijke stoffen in opslag als vergunningverleners, brandweer, veiligheidsregio’s en toezichthouders. Aan de hand van een praktijkvoorbeeld wordt de nieuwe PGS toegelicht, waarbij het wettelijk kader, ontwerp, veiligheids- en beheersmaatregelen kort worden belicht. Via een interactief vragenspel worden de deelnemers meegenomen in de achterliggende (ontwerp)vraagstukken en belangen.

Pesentatie sessie 2B - Nieuwe richtlijn voor opslag gevaarlijke vloeibare stoffen en mengsels

Spreker:

Twan van den Heijkant, Antea Nederland BV 

Sessie 2C - Veiligheidsaspecten in een omgevingsplan

De drie Brabantse Veiligheidsregio’s laten zien hoe een veiligheidsaspect een plek kan krijgen in een gemeentelijk omgevingsplan. Dit gebeurt aan de hand van de beleidsregels ‘Bereikbaarheid en bluswatervoorziening’, inmiddels vastgesteld door het Algemeen Bestuur van de Veilgiheidsregio’s. Dit is juridisch afgedekt zodat ook toekomstige initiatiefnemers de beleidsregels dienen toe te passen.

Presentatie sessie 2C - Veiligheidsaspecten in een omgevingsplan

Sprekers:

Pieter van der Vleuten, Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost
Tom Thijssen, Tonnaer Adviseurs
Dennie Strik, Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost

Sessie 2D - QuickScan veiligheidscultuuronderzoek 2012-2018 regio Rijnmond

DCMR en TNO hebben bij negentien bedrijven in het Rijnmondgebied het QuickScan veiligheidscultuuronderzoek 2018 uitgevoerd. Het is een herhaling van een soortgelijk onderzoek uit 2012. De onderzochte bedrijven komen uit de branches Raffinaderij, Chemie, Natte Bulk en op/overslag. Het onderzoek geeft inzicht in:

1. De kwaliteit van de veiligheidscultuur bij de negentien bedrijven;
2. De verschillen tussen zowel de bedrijven onderling als tussen de sectoren;
3. De verschillen in de veiligheidscultuur bij de Brzo-bedrijven die in 2012 ook al werden onderzocht;
4. De invloed van interventies, met name van landelijke, regionale en sectorspecifieke programma’s, die de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden.

Tijdens de sessie zal een toelichting gegeven worden op de Quickscanmethodiek en worden de resultaten van het dit jaar uitgevoerde onderzoek gepresenteerd.

Presentatie sessie 2D - QuickScan veiligheidscultuuronderzoek 2012-2018 regio Rijnmond

Sprekers:

Sjoerd Post, DCMR Milieudienst Rijnmond
Yvette van der Werf, DCMR Milieudienst Rijnmond

Sessie 2E - Toepassing Omgevingsveiligheid

Het RIVM heeft in 2018 een nieuwe online versie van het Handboek Omgevingsveiligheid gepubliceerd. Het Handboek laat zien hoe mens en milieu beschermd kunnen worden tegen brand, explosie of gifwolk als gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen. De sessie behandelt de belangrijkste veranderingen en biedt ruimte om in te gaan op vragen en voorstellen van deelnemers. Heeft u als een vraag of suggestie? Stuur deze dan alvast naar diehgilievsgnivegmo@rivm.nl zodat we deze in de voorbereiding mee kunnen nemen.

Presentatie sessie 2E - Toepassing Omgevingsveiligheid

Sprekers:

Jeroen Neuvel, RIVM
Arjan Boxman, RIVM

Sessie 2F - Risicogebieden: wanneer wel en wanneer niet?

Onder de Omgevingswet kunnen Risicogebieden aangewezen worden. In de pilot Risicogebieden is ervaring opgedaan met dit nieuwe instrument. Hoe zijn die eerste ervaringen? Wat viel op, wat viel mee, wat viel tegen? Wanneer lijkt het aanwijzen van een risicogebied de moeite waard en wanneer niet? En wat zijn de leerpunten voor degenen die een risicogebied rond een chemisch cluster overwegen? In deze infosessie komen deelnemers van de pilot aan het woord. Ook komt aan bod wat je moet doen of weten voordat je aan een risicogebied gaat denken en welke partijen hierbij een rol spelen.

Sprekers:

Simone van Dijk, Royal HaskoningDHV Nederland BV
Jeroen van Venrooij, Gemeente Moerdijk
Peter de Waard, Omgevingstafel Moerdijk
Aniek Ahlers, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Yvette Moulijn, Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied

Sessie 2G - Kennismaken met Signaleringskaart Externe Veiligheid

Het project Data-infrastructuur (DIS) ondersteunt digitaal de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van externe veiligheid. De projectgroep werkt aan de ontwikkeling van een stelsel van gedigitaliseerde informatiesystemen ter ondersteuning van de EV-taakuitvoering. Deze ontwikkeling vindt staps- en modulegewijs plaats: steeds wordt een specifiek onderdeel aangepakt om zo de ontwikkeling beheersbaar te houden, ondanks de hoge complexiteit van het werkveld. Maak ook kennis met de landelijke Signaleringskaart Externe Veiligheid. Tijdens de sessie wordt de kaart (versie 1.8) gepresenteerd. De definitieve uitrol (versie 2.0) van de kaart staat eraan te komen en een goede casus of vraag over een actuele ontwikkeling zijn in dit verband zeer welkom om tijdens de sessie te behandelen. Stuur deze naar ofni@evadviesvanmulken.nl .

Sprekers:

Anita van Mulken, EV-advies van Mulken & Projectleider IOV
Rogier Wegerif, OD Midden-Holland
Boudewijn de Hoop, OD Rivierenland

Ronde 3 Workshops

Sessie 3A - Aandachtsgebieden: hoe doe je dat?

In deze sessie gaan we met een praktische casus aan de slag met de aandachtsgebieden. Hoe pas je het omgevingsveiligheidsbeleid toe in RO en VTH? Tijdens de casus geven we ook antwoorden op de veelgestelde vragen uit de Bijscholing aandachtsgebieden. Heb je een vraag dan kun je die vooraf mailen aan uaerub@vvm.info.

Presentatie sessie 3A - Aandachtsgebieden: hoe doe je dat?

Sprekers:

Nancy Oberijé, Instituut Fysieke Veiligheid
Leonie Mentink, AVIV
Merle de Lange, Royal HaskoningDHV
Stef van der zee, Oostkracht10

Sessie 3B - Handleiding Veiligheid Mensen op Buitenlocaties

Veel mensen verblijven regelmatig op buitenlocaties zoals evenemententerreinen, campings, sportaccommodaties, pretparken en recreatieterreinen. Het Besluit Kwaliteit Leefomgeving geeft onvoldoende handvat hoe in dergelijke situaties vroeg in het besluitvormingsproces een expliciete veiligheidsafweging te maken is. De Handleiding Veiligheid Mensen op Buitenlocaties voorziet hier wel in. Hierin wordt het begrip ‘attentiegebieden voor mensen buiten’ geïntroduceerd, parallel aan de aandachtsgebieden voor mensen in gebouwen. De handleiding kan gebruikt worden voor de advisering van het bevoegd gezag bij zowel de voorbereiding als uitvoering van activiteiten in de buitenlucht in de nabijheid van een risicobron. Met de deelnemers wordt van gedachten gewisseld over het effectief benutten van de handleiding in de praktijk.

Presentatie sessie 3B - Handleiding Veiligheid Mensen op Buitenlocaties

Sprekers:

Maarten Ponjé, VR Zuid-Limburg
Marijke Besselink, VR Limburg-Noord
Menno de Jonge, VR Groningen
Ronald van Miltenburg, Brandweer Gooi en Vechtstreek

Sessie 3C - EV-jurisprudentie nader bekeken

Aan de hand van praktijkvoorbeelden en recente uitspraken praten Esther Broeren en Christiaan Soer u bij over de rechtspraak op het gebied van externe veiligheid. Aansluitend is er ruimte voor discussie en het stellen van vragen.

Presentatie sessie 3C - EV-jurisprudentie nader bekeken

Sprekers:

Esther Broeren, Element Advocaten
Christiaan Soer, Royal HaskoningDHV

Sessie 3D - Transport gevaarlijke stoffen onder de Omgevingswet

Aan de hand van een casus in Amsterdam maken de deelnemers van deze sessie kennis met het omgevingsveiligheidsbeleid en hun nieuwe rol hierin. Hiervoor wordt het nieuwe Handboek Omgevingsveiligheidsbeleid gebruikt. De deelnemers krijgen de kans om in groepen aan de slag te gaan met de casus. Vervolgens gaat elke groep een advies voor mogelijke uitwerking pitchen. De groep die het meeste aanspreekt, wint en krijg een presentje.

Sprekers:

Réka Kovács, Gemeente Amsterdam
Roel Schaap, Royal HaskoningDHV
Simone van Dijk, Royal HaskoningDHV Nederland BV

Sessie 3E - Communicatie in én over aandachtsgebieden

Het Handboek Omgevingsveiligheid ziet risicocommunicatie als één van de maatregelen voor het verbeteren van de veiligheid. In de communicatie hierover met inwoners spelen gemeenten een belangrijke rol. Op basis van goede voorbeelden wordt momenteel gewerkt aan het samenstellen van een toolkit. In deze informatiesessie wordt duidelijk hoe deze te gebruiken is. Ook is voor verschillende situaties een communicatiestrategie ontwikkeld, met inbegrip van kernboodschappen. Tot slot is, aan de hand van vragen die een gemeente of stakeholder kan verwachten, een overzicht gemaakt van de communicatiemiddelen die relevant zijn om in te zetten. Het idee is om de toolkit digitaal beschikbaar te maken voor alle stakeholders.

Sprekers:

Ellen Misana, Hogeschool Saxion
Milou Kievik, Hogeschool Saxion
Liesbeth Spoelma, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Tonia Nagtegaal, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Els Rutten, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Sessie 3F - Doe mee en win de mini-ontwerpwedstrijd!

De gemeente Zaanstad wil het bedrijventerrein ‘Achtersluispolder’ de komende jaren transformeren naar een gemengd gebied waar naast werken volop plek is voor wonen. Door de aanwezigheid van verschillende soorten bedrijven, de ligging aan het Noordzeekanaal en de nabijheid van zowel de provinciale weg als twee snelwegen speelt externe veiligheid bij de ontwikkeling van het gebied een rol. Daarnaast verdienen waterveiligheid en sociale veiligheid aandacht. Ontwerpprincipes dienen de transformatie naar een gemengd werk-woongebied in goede banen te leiden. Principes die structuur en duidelijkheid geven en die de combinatie van werken en wonen op zowel kavel als gebiedsniveau borgen.

Tijdens deze werksessie gaan we in een snelkookpan met teams aan de slag met de opgave voor Achtersluispolder. Het team met de meest innovatieve én realiseerbare ontwerpprincipes wint een leuke prijs.

Presentatie sessie 3F - Doe mee en win de mini-ontwerpwedstrijd! (gemeente Zaanstad)
Presentatie sessie 3F - Doe mee en win de mini-ontwerpwedstrijd! (ontwerp veilige omgeving)

Sprekers:

Dirk Jan de Boer, Oostkracht10
Hans Baijense, Oostkracht10
Alex Beijers, Gemeente Zaanstad