Thema's

Leidingen waarin CO2 wordt getransporteerd, vallen niet onder het huidige buisleidingenbeleid en ook nog niet onder het nieuwe beleid buisleidingen. Net als andere gemeenten, waaronder Zoetermeer en Rijnwoude, worstelt de gemeente Haarlemmermeer met de vraag hoe omgegaan moet en kan worden met de wens van Pipeline Control om een oude NPM-leiding, waardoor olietransport plaatsvond te gaan gebruiken voor het transport van CO2. CO2 moet met één per etmaal fluctuerende druk (8-21 bar) door de buisleiding worden vervoerd t.b.v. glastuinbouw.
Het betreft een leidingenstrook langs een kavelsloot die over de lengterichting door de gemeente Haarlemmermeer ligt. Hierlangs liggen op korte afstand van elkaar twee hogedruk aardgasleidingen en een voormalige olieleiding. Pipiline Control wil deze leiding gaan gebruiken voor opslag en transport van CO2 t.b.v. van tuinders. De leidingenstrook loopt o.a. dwars door de woonkernen Hoofddorp en Nieuw-Vennep. Aan weerszijden liggen op korte afstand diverse woonwijken.

De voormalige olieleiding loopt vanaf Rotterdam via Haarlemmermeer naar de Amsterdamse haven. In het Westland wordt de leiding al gebruikt voor opslag en transport van CO2. Dit is gebeurd via gedoogbeschikkingen. De gemeente Rijnwoude heeft hiertegen bezwaar gemaakt, waardoor de leiding nog niet over het hele traject gebruikt mag worden voor het transporteren van CO2. Wel zit er ter conservering van de leiding stationair CO2 in.
Het probleem met deze stof is, dat nog niet alle risico's bekend zijn. Op het moment dat er sprake is van transport fluctueert de druk in de leiding van 8 tot 22 bar. Beide waarden worden ieder etmaal bereikt. Het is niet duidelijk of de leiding hiertegen bestand is. Wel is bekend dat, als er bij de hoogste druk lekkage ontstaat, de leiding over een afstand van ca. 10 meter kan scheuren. Dit heeft een soort explosie tot gevolg waarbij ongeveer 100 m3 grond e.d. wordt weggeslingerd.

Vraagstelling
Hoe moeten gemeenten met het transport van CO2 door oude NPM-leidingen (olietransport), in relatie tot ruimtelijke ordening en rampenbestrijding, omgaan?

Knelpunten tijdens het project
In deze casus spelen de volgende vragen een belangrijke rol:

• Wat zijn de risico's en effecten van CO2? Bekend is, dat CO2 zwaarder is dan lucht en dat het zich bij een calamiteit over de grond zal verspreiden. Het verdringt lucht en zuurstof en kan daarom m.n. voor kleine kinderen gevaarlijk zijn.
• Heeft het fluctueren van de druk consequenties voor de levensduur van de buisleiding en wordt de kans op een ongeval dus groter?
• kan een eventueel ongeval worden bestreden? CO2 zorgt ervoor dat motoren van hulpverleningsvoertuigen uitvallen en de plek van het ongeval dus niet bereikt kan worden (CO2 is zwaarder dan lucht en verdrijft zuurstof).
• Is het mogelijk om in een bestemmingsplan eisen vast te stellen aan de buisleiding en de te transporteren stof?
• Wat is de juridische ruimte die een gemeente heeft in gevallen zoals deze?
• Hoe gaan andere gemeenten om met transport van CO2 door buisleidingen?
• Wie neemt de regie voor dit dossier? VROM? Verwacht wordt dat er nog veel meer CO2 getransporteerd gaat worden in de toekomst.
• Wie is eindverantwoordelijk voor het beoordelen van de risico's van CO2-transport door buisleidingen: de gemeente of de exploitant.?

Aanpak/oplossingen
De kennistafel buisleidingen heeft een verzoek aan het ministerie van VROM gegaan om de regie in dit dossier te nemen.
VROM heeft dit opgepakt door te bemiddelen in een conflict tussen de leidingexploitant en de gemeente Zoetermeer over deze CO2-leiding. Verder heeft VROM het RIVM opdracht gegeven om een rapport op te stellen over de PR-risico's van deze CO2-leiding. Het RIVM rapport is 20 augustus 2007 openbaar gemaakt. Conclusie is dat de effecten van deze specifieke CO2-leiding (en daarmee ook de PR 10-6 contour) binnen de 4 meter blijven. Dit houdt in, dat er geen letale gevolgen buiten de belemmerde strook van deze buisleiding zullen plaatsvinden. Dit betekent ook dat het invloedsgebied van het groepsrisico beperkt is tot minder dan 4 meter en dat het groepsrisico geen issue is.
De gemeente Zoetermeer en de overige gemeenten waar deze CO2-leiding doorheen loopt, zijn door VROM van de resultaten van dit onderzoek op de hoogte gesteld.

Leerpunten

• De effecten (zowel PR als GR) van de CO2-leiding in Zoetermeer/Haarlemmermeer blijven binnen 4 meter.
• De effecten van andere CO2-leidingen zijn nog onbekend.
• Het is van belang om als gemeenten krachten te bundelen in een nieuw dossier, zoals dit CO2-dossier.

Documenten
n.v.t.

Contact
Naam: Ans de Jong
Werkzaam bij: gemeente Haarlemmermeer,
e-mail: Ans.de.Jong@haarlemmermeer.nl (mailto: Ans.de.Jong@haarlemmermeer.nl)
tel.: 023-5676084